Stille getuigen

In het voorjaar van 1993 trof de Amsterdamse fotohistoricus Martin Harlaar in een zijkamertje van het fotografisch atelier op het hoofdbureau van politie in Amsterdam enkele honderden doosjes aan met in totaal circa zevenduizend glasnegatieven en lantaarnplaatjes. De foto's stamden merendeels uit de jaren dertig en veertig en vormden het min of meer vergeten historische archief van de Amsterdamse politie.

In een periode van vijf jaar heeft Harlaar samen met drie collega's het archief geinventariseerd, met als resultaat het boek Stille Getuigen (1998). Het boek bevat honderd foto's - van voertuigen, gebouwen en personeel van de politie, van verkeersongelukken, branden en van plekken waar een inbraak of misdrijf is gepleegd. Ook bevat het enkele onderzoeksfoto's van roemruchte moorden zoals die op Sara Beugeltas in 1934.


Op 27 augustus 1934 werd Sara Beugeltas (1926) vermist. Ze had met een vriendinnetje gespeeld op het Waterlooplein en was nadien in een pakhuis binnengegaan en nooit meer buitengekomen. Een dag later vond de Amsterdamse politie het levenloze lichaam van het seksueel misbruikte en gewurgde kind op de vliering van een bananenloods aan het Waterlooplein. De zaak sprak enorm tot de verbeelding van de Amsterdamse bevolking en leidde tot grote massahysterie. De dader was Emanuel Polak, een 21-jarige pakhuisknecht die eveneens van Joodse komaf was. Hij was al eerder in aanraking met het gerecht gekomen wegens kindermisbruik en zat in feite tijdens proefverlof toen hij deze tweede misdaad begin. De zaak leidde tot pleidooien in de pers waarin castratie van recidiverende geesteszieke lustmoordenaars werd bepleit, omdat Polak eerder tot tbr was veroordeeld.

Volgens het Algemeen Handelsblad van 28 augustus 1934 kwamen er die avond duizenden buurtbewoners op straat om de gearresteerde verdachte uit te jouwen. Verschillende politiemachten probeerden de volksmassa op een afstand te houden. Polak ontkende twee dagen lang iets met de misdaad te maken te hebben, maar bekende uiteindelijk op 30 augustus. Sara Beugeltas werd onder massale belangstelling begraven. Polak werd tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Hij stierf in 1964 in de Van der Hoevenkliniek in Utrecht. (wikipedia)

In 1995 schrijft Koos van Weringh een boek over deze zaak.


Vermoedelijke moord en zelfmoord aan de Keizersgracht maart 1943.


Sporen van een slagaderlijke bloeding, Tweede Van Swindenstraat Augustus 1927.